Elementy procesu komunikowania

Konsekwencją różnicy stanowisk w rozumieniu i definiowaniu pojęcia komunikowanie jest wielość i różnorodność schematów przedstawiających to zjawisko.

Poniżej zostanie przedstawiona za T. Goban-Klasem analiza elementarnych modeli komunikowania pozwalająca na wskazanie zasadniczych elementów tego procesu.

Shannon - model przekazu sygnałów

Lasswell - model aktu perswazyjnego

Nowe wzory przepływu informacji

Nieustanny rozwój technologii w dziedzinie komunikowania sprawia, że dotychczasowe modele wydają się niekompletne z uwagi na to, że w ich formule nie mieszczą się nowe media telepatyczne > , określane jako "kompleks usług dostępnych użytkownikom sieci telekomunikacyjnych, które pozwalają na przesyłanie danych o charakterze publicznym i prywatnym" ¹² .

Nowe media charakteryzują się interaktywnością, oznacza to, że zachodzi natychmiastowe sprzężenie zwrotne, pozwalające odbiorcy wpływać na źródło przekazu i stale go zmieniać.

Nowe media różnią się od mediów masowych także tym, że kontrolę nad procesem komunikowania sprawuje nie nadawca, lecz odbiorca. Zmiany te uwzględnia typologia stworzona przez J.L. Bredijka i B. Van Kaama w 1986 roku, zgodnie z którą można mówić o następujących wzorach komunikowania: alokucj a, konwersacja, konsultacja i rejestracja.

Alokucja jest przekazem jednokierunkowym, polega na tym, że informacja rozchodzi się od centrum do wielu odbiorców peryferyjnych równocześnie. Model ten charakteryzuje się mocną pozycją nadawcy, który określa czas i miejsce komunikowania.

Istotą konwersacji jest możliwość oddziaływania jednostek bezpośrednio na siebie, samodzielność w wyborze partnerów, czasu, miejsc i tematu komunikowania oraz równość pozycji jednostek w procesie wymiany.

Konsultacja polega na tym, ze odbiorca szuka informacji w jakiejś bazie danych, to on wyznacza czas, miejsce i temat komunikacji.

Ostatnia omawiana przez Berdewijka i van Kaama forma przepływu informacji to rejestracja, charakteryzuje się tym, że w celu tworzenia baz danych, pozyskuje się informacje od odbiorców, choć nie zawsze za ich zgodą.

Zasadnicze cechy procesu komunikowania

¹² T. Goban-Klas, op. cit., s. 77.